Czym jest szybkie czytanie?

Szybkie czytanie na tej stronie jest rozumiane jako sprawne czytanie 250-400 słów/minutę.

Przydatną umiejętnością jest też "przeskakiwanie materiału" próbując wychwycić najistotniejsze informacje oraz wychwytywanie najistotniejszych informacji z recenzji książek, spisów treści, wniosków, itp. – przydatna umiejętność, ale o niej nie ma co pisać, wystarczy robić, praktyka czyni mistrzem.

Szybkie czytanie nie zawsze ma sens, jest wiele książek (szczególnie z przedmiotów ścisłych) których nie sposób przyswoić szybko. Wciąż jednak może być sens wpierw wyrobić sobie ogólne spojrzenie na książkę, przeczytać szybko spis treści, przelecieć z dużą prędkością po książce, aby potem lepiej wiedzieć jakie konkretnie informacje nas interesują, w których rozdziałach. Wiele "lekkich" materiałów może być też czytana całkiem szybko, a co istotne, sprawnie i rozsądnie-szybko czytając jesteśmy w stanie wyciągnąć więcej informacji niż gdy skupiamy się na każdym zdaniu i czytamy powoli. Oczywiście, gdzieś jest "złoty środek", co jest też zależne od naszej znajomości danego materiału i jego trudności.

Zatrzymanie wzroku

Pomyślmy w jaki sposób czytamy tekst. Początkujący czytelnicy, tj. dzieci, czytają litera za literą. Dorośli: zwykle wyraz za wyrazem. Osoby czytające szybko zatrzymują wzrok na grupie wyrazów. Czas, podczas którego wzrok zatrzymuje się, aby odebrać informacje (literę, wyraz, lub grupę wyrazów) nazywamy zatrzymaniem. Nasz wzrok nie porusza się w sposób płynny: obraz w czasie ruchu gałek ocznych jest rozmazany, więc nasz układ nerwowy zatrzymuje wzrok w określonych odstępach i na chwilę go skupia, my odbieramy to jako ruch płynny dzięki temu, że takich punktów skupienia, przy ruchu, jest wiele i są częste. Gęsto rozłożone punkty skupienia nie pomagają jednak odebrać wielu wyrazów jednocześnie.

Regresja

Czasami mamy wątpliwość czy dobrze coś przeczytaliśmy i cofamy się do już przeczytanych słów. Nazywamy to regresją. Mimo, że brak cofnięcia się do poprzednich wyrazów może wzbudzać niepokój (o to, że utracimy coś istotnego), regresja rzadko pomaga znacząco zwiększyć zrozumienie, a znacząco spowalnia czytanie. Innymi słowy: regresja zwykle nie jest opłacalna jeśli zależy nam na przyswojeniu maksimum wiedzy w minimum czasu.

Przejrzenie wstępne

Jeśli do danej książki zamierzamy wrócić i czytać ją powtórnie, bo zawiera dla nas istotne detale, to dobrą strategią bywa wpierw przejrzenie książki zgrubne (spis treści) i ew. szybkie/pobieżne przeczytanie tego co nas interesuje, aby wyrobić sobie zgrubną wiedzę, a potem, gdy będziemy mieli już obraz ogólny i będziemy wiedzieć jakie konkretnie informacje nas jeszcze interesują w detalach, może mieć sens wczytywać się już w każde zdanie które ma dla nas istotne informacje.

Sprawne czytanie

Wyćwiczony czytelnik podczas czytania obejmuje spojrzeniem kilka słów w ciągu jednego zatrzymania oka, zatrzymuje oczy na krócej, rzadko cofa się do już przeczytanych wyrazów. To minimalizuje pracę mięśni oka, zwiększa ilość przyswojonych informacji i zwiększa zrozumienie materiału.

Niewytrenowany czytelnik spędza sporo czasu czytając pojedyncze wyrazy. Często powraca do już przeczytanych słów, zaburzając płynność przekazu, gubiąc wątek i strukturę tekstu, przez co zmniejsza zrozumienie. Większa liczba nieregularnych ruchów oka powoduje, że czytanie staje się męczące. Słaby czytelnik może więc uważać tekst za mniej interesujący, może być mu trudniej się skupić i zrozumieć tekst.

Nauka szybkiego czytania polega na:

• zredukowaniu regresji (tj. powracania do przeczytanych słów)
• zmniejszeniu czasu zatrzymania oka
• zwiększeniu obszaru jakie czytelnik odbiera oczami podczas jednego zatrzymania.

Redukowanie regresji

Dobrze jest przebiegać czytaną linie wskaźnikiem (może być nim np. palec, długopis czy ołówek). Oczy podążą za końcem wskaźnika, łatwiej jest w ten sposób wymusić ruch do przodu bez regresji. Można przekonać się o tym rysując okrąg na kartce papieru i prosząc kogoś obok, aby przyjrzał się ruchom naszych gałek ocznych, kiedy będziemy starać się podążać za linią okręgu. Przekonamy się wtedy, że oczy poruszają się w skokach: tor spojrzenia jest serią linii, a nie okręgiem. Jeśli jednak przeciągamy wskaźnik naokoło okręgu, nasze oczy będą śledzić koniec wskaźnika.

Redukowanie czasu zatrzymania oka

Poprzez zmniejszenie czasu potrzebnego na przestój, stajemy się efektywniejsi w czytaniu.

Rozszerzenie obszaru jakie oko obejmuje podczas zatrzymania

Razem z redukcją czasu przestoju, próbujmy rozszerzyć liczbę słów, którą odbieramy jednocześnie. Czasem można to osiągnąć trzymając czytany tekst dalej od oczu. Im więcej słów obejmujemy w jednym zatrzymaniu, tym szybciej jesteśmy w stanie czytać.

Podsumowanie

Szybkie czytanie może uczynić czytanie przyjemniejszym poprzez zmniejszenie pracy mięśni oczu, zwiększenie zrozumienia całego dokumentu i zmniejszenie czasu wymaganego do przyswojenia materiału. Pomaga utrzymać skupienie nad dokumentem i wyciągać z niego maksimum informacji w minimum spędzonego czasu. Szybkie czytanie nie zawsze jest dobrym sposobem, np. nie pomoże w czytaniu podręcznika ścisłego z fizyki, najeżonego skomplikowanymi wzorami, które należy zrozumieć, ale pomaga szybciej przyswoić informacje z wielu "lżejszych" książek, czasopism, stron www.